هسته اولیه تحقیقات منابع طبیعی استان اردبیل در سال 1373 تشکیل گردید. هم اکنون(سال1396) این بخش تحت عنوان "بخش تحقیقات جنگل و مرتع" در چهار چوب سند راهبردی توسعه تحقیقات و هم راستا با اهداف موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، فعالیت خود را حول 6 گرایش تحقیقاتی شامل مرتع، جنگل و درختان سریع الرشد، حمایت و حفاظت، گیاه‌شناسی، حفاظت از ذخایر ژنتیکی و گیاهان دارویی ساماندهی نموده است و با تعداد 2 نفر عضو هیئت علمی و 4 کارشناس ارشد و 6 کارشناس غیرهیئت علمی توانسته است
بیش از 65 طرح تحقیقاتی را به سرانجام رسانده و 12 طرح را در دست اجرا داشته باشد.
اهداف تحقیقاتی بخش تحقیقات جنگلها و مراتع
1- شناسایی گونههای جنگلی بومی استان و بررسی نیازهای اکولوژیک آنها جهت تکثیر و تولید و همچنین حفاظت از گونههای با ارزش و در معرض خطر
2- معرفی گونههای سریع الرشد و سازگار با شرایط اقلیمی منطقه به منظور افزایش تولید چوب، افزایش درآمد روستائیان و تامین نیاز سلولزی صنایع چوب استان
3- بررسی روشهای تولید نهال سالم، قوی و استاندارد در نهالستان جهت احیاء و توسعه اراضی جنگلی تخریب شده استان
4- جمع آوری و شناسایی گونههای بومی اعم از علفی و چوبی استان و تقویت هرباریوم مرکز
5- تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستم های طبیعی استان
6- شناسایی ذخایر ژنتیکی گیاهی استان، اعم از دارویی، مرتعی و جنگلی و معرفی آنها جهت برنامهریزی برای حفاظت و تقویت بانک ژن کشور و تشکیل بانک ژن در استان
7- بررسی سازگاری و میزان مواد موثره گونههای دارویی بومی و غیر بومی استان و تأثیر عملیات به زارعی بر روی افزایش مواد موثره آنها به منظور ترغیب بهره برداران بر تولید این گونهها بجای جمعآوری از عرصه های طبیعی
8- شناسایی عوامل بازدارنده احیاء طبیعی جنگلها و مراتع به ویژه آفات
9- شناخت مناطق اکولوژیک استان
10- پایش کیفی مراتع در مناطق مختلف آب و هوایی استان اردبیل
11- مطالعه مراتع استان به منظور دستیابی به اطلاعات کاربردی جهت احیا مراتع، بهره برداری چند منظوره، تعیین ظرفیت مراتع، حد مجاز بهره برداری گونههای شاخص مراتع استان
12- بررسی وضعیت مدیریت کوچ و مرتع و امکان سنجی واگذاری آن به تشکلهای عشایری استان
13- تعیین اولویت های تحقیقاتی استان به ویژه پژوهشهای کاربردی منابع طبیعی (با همکاری دستگاه های اجرایی ذیربط) به منظور افزایش بهره وری درآمد روستانیان
15- انتقال نتایج و یافتههای تحقیقاتی به بخش اجرا و بخش خصوصی جهت استفاده از این نتایج به منظور افزایش عملکرد محصولات منابع طبیعی و ایجاد اشتغال و درآمدزایی
16- در نهایت اهداف کلی بخش شناخت، حفظ، احیاء و توسعه منابع طبیعی تجدید شونده و ارائه راهکارهای علمی و برای بهره برداری پایدار از این منابع با بکارگیری دانش فنی و شیوههای نوین حاصل از نتایج طرح های تحقیقاتی بخش جهت دستیابی به توسعه پایدار کشاورزی میباشد.